ΟΤΑΝ ΤΑ ΝΕΡΑ ΤΟΥ ΠΗΝΕΙΟΥ ΥΠΟΧΩΡΟΥΝ, ΤΟΤΕ ΤΟ ΔΥΤΙΚΟ ΑΕΤΩΜΑ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΙΟΥ ΔΙΟΣ ΔΙΗΓΕΙΤΑΙ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ!

Τέλος Αυγούστου 2008, Κυριακή απόγευμα, μια ομάδα φίλων με κοινό γνώρισμα την αγάπη για τον τόπο μας και τον θαυμασμό για τον αξεπέραστο αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό, αποφασίσαμε να επισκεφθούμε τον Αρχαίο Άτραγα. Στριμωγμένοι σε ένα αυτοκίνητο, στο 37ο χλμ Τρικάλων Λάρισας στρίψαμε νότια και ακολουθώντας την κοίτη του Πηνειού φθάσαμε στο Δουβρούτσι, σταματήσαμε. Τα σημάδια κάποιου αρχαίου πολιτισμού έντονα, ένα τμήμα του τείχους καλά διατηρημένο στην πλαγιά του λόφου, οι πέτρες και τα θρυμματισμένα κεραμικά από την πολύχρονη χρήση του αλετριού, διάσπαρτα παντού.
Προχωρήσαμε προς το ποτάμι, τα ξερά φύλλα των 3μετρων καλαμποκιών μας πλήγωναν τα μπράτσα, τα φίδια γρήγορα κρύφτηκαν από το θόρυβο των βημάτων μας, πιο πέρα μερικά κοράκια πέταξαν μακριά. Συρθήκαμε στην κοίτη, μπροστά μας ο άλλοτε φοβερός και ορμητικός Πηνειός που το χειμώνα πλημμυρίζει τον θεσσαλικό κάμπο, τώρα ένα ήρεμο ρυάκι, που με μια δρασκελιά βρίσκεσαι απέναντι.
Η πολύμηνη ανομβρία αποκάλυπτε όλον τον πυθμένα του ποταμού. Σε κάθε βήμα μας ακούγεται ο θρυμματισμός των ψαροκόκαλων, των κελυφών των μυδιών και των καβουριών.


Περπατήσαμε λίγο ακόμη, ακριβώς πίσω από έναν πυκνό θάμνο, λαμπύρισαν τα υπολείμματα ενός αρχαίου ναού. 4 όρθιοι κίονες, άλλοι 2 κίονες στο πλάι σφιχτακγαλιασμένοι με τον κορμό ενός πεσμένου δέντρου, πιο πέρα, ανάμεσα στις λάσπες μια μαρμάρινη λεκάνη σαν κολυμβήθρα, καθώς και πολλά μικρά απομεινάρια που σε πείσμα της ορμητικής δύναμης του νερού μένουν εκεί συντροφιά με το υπόλοιπα τμήματα του Ναού. Σταθήκαμε στο μαρμάρινο πλατύσκαλο, τα συναισθήματα μας ανάμεικτα, όπως συμβαίνει άλλωστε σε μας τέτοιες στιγμές, χαρά, λύπη, οργή, θυμός, αγανάκτηση, Λίγο λιβάνι και τα λόγια των ορφικών ύμνων, στάθηκαν ικανά να μας βάλουν στην χρονοκάψουλα.


“Και νάμαστε στο 2.500 πχ, λαθρεπιβάτες του χρόνου βρεθήκαμε να καθόμαστε στην άκρη ενός μεγάλου τραπεζιού στη μέση του ανακτόρου του βασιλιά των Λαπηθών.
Μέρες τώρα οι προετοιμασίες είναι πυρετώδες, πώς να μην είναι άλλωστε, σήμερα ο βασιλιάς Πειρίθους νυμφεύεται τη θυγατέρα του ιδρυτού του Άτραγα, τη Διηδάμεια ένα όμορφο κορίτσι, μια αληθινή νεράιδα. Τα πάντα αστράφτουν, οι καλεσμένοι σπουδαίοι και τρανοί, μεταξύ αυτών ο Αθηναίος ήρωας Θησέας, ο βασιλεύς της Ιωλκού Πελίας, ο βασιλεύς της Φθίας ο Πηλέας, ο βασιλεύς της Πύλου Νέστωρας, ο γενναίος Καινεύς που ήταν άτρωτος, και δίπλα τους παρακάθονται οι αρχοντοπούλες της πόλεως αλλά και οι πανέμορφες βασίλισσες από τις περιφερειακές χώρες. Καλεσμένοι όμως ήταν και οι κένταυροι που κατοικούσαν στο φημισμένο Πήλιο.
Τα ξεφαντώματα, τα πλούσια εδέσματα, το γλυκό κρασί κάνουν το τραπέζι πλουσιότερο και πιο ευχάριστο. Τα μεγάλα ποτήρια αδειάζουν. Το κεφάλι αρχίζει να ζαλίζεται, ενώ οι χαρούμενες φωνές, τα τραγούδια και οι μουσικοί αντίλαλοι αντηχούν στον κάμπο. Μέσα σ’ αυτή την κραιπάλη του ποτού, των απολαύσεων και της μουσικής οι Κένταυροι μέθυσαν και άρχισαν να μην καταλαβαίνουν τί κάνουν και τι λένε.
Ξάφνου ο επικεφαλής των Κενταύρων Ευρυτίων, πετάγεται από τη θέση του, πηδά πάνω από τα τραπέζια, αναποδογυρίζει τα πάντα και ορμά ασυγκράτητος, αρπάζει τη νύφη Διηδάμεια και είναι έτοιμος να την μεταφέρει στη σπηλιά του στο Πήλιο. Σηκώνεται ο ήρωας Θησέας στέκεται ολόρθος και κρατώντας ένα πελέκι στο χέρι του το σηκώνει για να πλήξει τον Ευρυτίωνα, με το άλλο χέρι στρίβει δυνατά τον βραχίονα του κενταύρου που αναγκάζεται να αφήσει τη νύφη, στο τέλος του κόβει τη μύτη και τα αυτιά και φεύγει μουγκρίζοντας. Πιο πέρα ένας άλλος κένταυρος ο Βιάνορας σφίγγει με τα δυνατά του χέρια μία νεαρή Λαπιθήνα, αλλά ένας ρωμαλέος Λαπίθης ορμά κατά επάνω του και με τα πανίσχυρα μπράτσα του, τον αρπάζει από τα πυκνά μαλλιά του και του μπήγει το ξίφος στο στήθος. Στην άλλη άκρη του δωματίου μια ψηλή γεροδεμένη Λαπιθήνα που υφίσταται την επίθεση του Κενταύρου αμύνεται με τα δυό της χέρια καθώς με το αριστερό της μπήγει βαθιά τα νύχια της στο πρόσωπο του τέρατος και με το δεξιό της τον αρπάζει από τα μαλλιά και τα γένια του προξενώντας του αβάσταχτο πόνο, και ενώ αυτός προσπαθεί να χτυπήσει τη γυναίκα στο γόνατο, ο Θησέας του καταφέρει το τελειωτικό πλήγμα. Το τέλος αυτής της συμπλοκής έρχεται με τη σύγκρουση μεταξύ δύο δυνατών ενός Κενταύρου τον οποίο έχει γονατίσει στα μπροστινά πόδια ένας γιγαντόσωμος Λαπίθης. Ο Λαπίθης έχει σφίξει δυνατά με το δεξί του χέρι το λαιμό του τέρατος, το θηρίο όμως για να αποφύγει το πνίξιμο του δαγκώνει δυνατά το χέρι, ο πόνος αβάσταχτος χαράσσεται στο πρόσωπό του, μπροστά στο θέαμα αυτό ο Πειρίθους δίνει την τελική νίκη.»


Αυτές τις σκηνές ο καλλιτέχνης φιλοτέχνησε με γλυπτική τελειότητα στο δυτικό Αέτωμα του Ολυμπίου Διός στην Ολυμπία και βρίσκεται στη μεγάλη αίθουσα στου Μουσείου.
Η ασχήμια, η θηριωδία και το άδικο, αντιπροσωπεύοντας τις ακράτητες ορμές των ανθρώπων ηττώνται οριστικά από την αρμονία, την καλλιέργεια και προπαντός τη δικαιοσύνη. Εγγυητής αυτής της νίκης ο θεός Απόλλων που στέκει όρθιος στο κέντρο του Αετώματος, εκτείνοντας με ηρεμία το δεξί του χέρι επιζητεί να επικρατήσει η ειρήνη και με το άλλο χέρι κρατά το τόξο και το βέλος.
«Κλώνος τ’ Απόλλωνα το χέρι, πλατάνου κλώνος, θείος, τροφαντός, επάνω σας να φέρει, την αιώνια γαλήνη του παντός», γράφει ο ποιητής Αγγ. Σικελιανός
Είχε ήδη σκοτεινιάσει, κουρασμένοι φθάσαμε στην πόλη, Τα στέκια της οδού Ασκληπιού γεμάτα. Σε ποιούς να πούμε τη σημερινή εμπειρία που ζήσαμε; Πόσοι από αυτούς γνωρίζουν τα γεγονότα που μπορεί μεν να χάνονται στα βάθη του χρόνου, δεν παύει δε να είναι η ιστορία του τόπου μας. Η γνώση της ιστορίας ελευθερώνει, δίνει δύναμη ν’ αγωνιστείς για το σήμερα και να ατενίσεις με αισιοδοξία το αύριο. Γνωρίζοντας πόσων σπουδαίων γεννητόρων παιδιά είμαστε, θα πάρουμε τις τύχες του τόπου στα χέρια μας, και τότε μόνο η φαυλότητα η αχρειότητα, η ψευτιά και η ασυδοσία δεν θα είναι παρά πια μια θλιβερή ανάμνηση.
Τρίκαλα, Αυγουστος 2008
Ελένη Ζυγουράκη
Αντιπρόεδρος του Φ.Ο.Θ. Η ΜΗΤΙΣ